Khớp cắn chéo là gì? Nguyên nhân, đặc điểm và cách điều trị

Được viết bởi: admin vào ngày 15/08/2025.

Trưởng Phòng

Bác Sĩ Nguyễn Trương Trung Hiếu

15 năm kinh nghiệm Tốt nghiệp đại học Y Dược TPHCM. Bác sĩ điều trị chỉnh nha, chuyên ngành Răng Hàm Mặt

Khớp cắn chéo (khớp cắn xấu) là tình trạng các răng hàm trên không thẳng hàng, có răng chìa ra ngoài, có răng thụt vào trong, khiến răng trên – răng dưới không khớp kín. Sai lệch có thể xuất hiện ở nhóm răng trước (cửa, nanh) hoặc nhóm răng sau (hàm), làm nụ cười thiếu tự nhiên và giảm hiệu quả ăn nhai. Bài viết sau giúp bạn nhận biết sớm và lựa chọn hướng điều trị phù hợp.

1. Khớp cắn chéo là gì?

Đây là hiện tượng răng hàm trên lệch vị trí so với cung răng chuẩn:
có răng nằm phía ngoài hoặc trong so với cung răng, khiến tương quan với hàm dưới bị mất cân đối.
Khi mím môi/cười, răng lộ ra mới thấy rõ sự lệch, đặc biệt ở nhóm răng cửa.

2. Đặc điểm nhận biết

• Các răng không thẳng hàng trên cung hàm; chiếc chìa ra, chiếc thụt vào khó phân biệt là hô hay móm.
• Răng trên – răng dưới không đối xứng, có thể xuất hiện khe hở khi cắn.
• Đường thẩm mỹ giữa mặt (qua khe răng cửa) có thể bị lệch/gãy khúc.
• Ăn nhai kém hiệu quả do răng hai hàm không chạm sát.

3. Phân loại khớp cắn chéo

Cắn chéo răng trước

Một hoặc nhiều răng cửa/nanh hàm trên nằm lọt vào trong răng hàm dưới khi khép miệng.
Thường cần chỉnh nha (niềng răng); nếu do xương hàm, có thể phải phẫu thuật trước khi niềng.

Cắn chéo răng sau

Nhóm răng cối lớn/cối nhỏ nằm lệch vào trong hoặc ra ngoài so với răng hàm dưới, có thể một bên hoặc hai bên.
Thường gặp hơn cắn chéo răng trước; bác sĩ có thể chỉ định nong hàm trước khi niềng.

4. Phân biệt với các sai lệch khác

• Cắn chìa: Răng trước hàm trên chìa ra ngoài quá mức so với hàm dưới (khác với răng trên – dưới “chéo” nhau).
• Cắn ngược: Hàm dưới đưa ra ngoài quá mức hoặc hàm trên hẹp; răng hàm trên nằm bên trong răng hàm dưới ở nhiều vùng.
• Cắn sâu: Răng trên phủ quá nhiều theo phương thẳng đứng lên răng dưới.

5. Nguyên nhân thường gặp

Do di truyền

Cấu trúc xương hàm – kích thước cung răng có tính di truyền; nếu người thân có khớp cắn chéo, nguy cơ cao hơn.

Thói quen xấu

• Đẩy lưỡi, mút ngón tay, bú bình/ngậm núm giả kéo dài.
• Thở bằng miệng, tư thế lưỡi – môi không đúng trong thời gian dài.

Phát triển răng bất thường

• Mất răng sữa sớm, răng vĩnh viễn mọc lệch/mọc muộn.
• Xương hàm trên hẹp hoặc phát triển không đồng đều.

6. Khớp cắn chéo ảnh hưởng gì?

• Đau/nhức răng, khó cắn xé – nhai nuốt; dễ mòn răng, rối loạn khớp thái dương hàm.
• Phát âm có thể bị ảnh hưởng; chất lượng giấc ngủ giảm.
• Vệ sinh khó, mảng bám tích tụ → sâu răng, viêm nướu/nha chu.
• Răng lung lay, tăng nguy cơ mất răng nếu không điều trị.

7. Điều trị khớp cắn chéo như thế nào?

Nong hàm (trẻ em & vị thành niên)

Áp dụng khi hàm trên hẹp mức độ nhẹ – trung bình; hiệu quả cao nếu can thiệp sớm trước dậy thì.

Chỉnh nha (niềng răng)

Dịch chuyển răng lệch về đúng vị trí trên cung hàm, khôi phục khớp cắn chức năng – thẩm mỹ.

Phẫu thuật hàm

Chỉ định khi sai lệch do xương mức độ nặng; thường kết hợp chỉnh nha trước/sau phẫu thuật để đạt kết quả tối ưu.

8. Các phương pháp niềng răng phổ biến

Mắc cài kim loại

• Ưu: Hiệu quả cao, bền chắc, chi phí hợp lý; có phiên bản tự buộc giảm ma sát.
• Lưu ý: Thẩm mỹ thấp hơn; có thể cộm vướng vài ngày đầu.

Mắc cài sứ

• Ưu: Màu gần răng thật, thẩm mỹ hơn; lực tác động ổn định.
• Lưu ý: Thời gian có thể dài hơn; chi phí cao hơn kim loại.

Khay trong suốt (Clear Aligner)

• Ưu: Thẩm mỹ, tháo lắp khi ăn/chải răng, ít kích ứng.
• Lưu ý: Cần đeo đủ ~22 giờ/ngày; chi phí cao hơn.

9. Vì sao nên chọn Nha Khoa Bác Sĩ Hiếu?

• Đặt an toàn lên hàng đầu: Quy trình vô khuẩn nghiêm ngặt, theo dõi sát.
• Bác sĩ kinh nghiệm: Chẩn đoán đúng – chỉ định chuẩn – lộ trình cá thể hóa.
• Trang thiết bị hiện đại: Hỗ trợ đánh giá xương – răng chính xác, tối ưu kế hoạch điều trị.
• Chăm sóc đồng hành: Hướng dẫn chi tiết, tái khám đúng hẹn để đạt kết quả bền vững.

10. Lời khuyên & liên hệ

Khớp cắn chéo nếu phát hiện sớm có thể điều trị hiệu quả, hạn chế biến chứng lâu dài.
Để được đánh giá chính xác và tư vấn phương án phù hợp, bạn hãy đặt lịch thăm khám tại
Nha Khoa Bác Sĩ Hiếu.

Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, không thay thế chẩn đoán – điều trị trực tiếp từ bác sĩ.