Sâu Răng Sữa Ở Trẻ: Nguyên Nhân, Tác Hại Và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

Được viết bởi: admin vào ngày 16/12/2025.

Trưởng Phòng

Bác Sĩ Nguyễn Trương Trung Hiếu

15 năm kinh nghiệm Tốt nghiệp đại học Y Dược TPHCM. Bác sĩ điều trị chỉnh nha, chuyên ngành Răng Hàm Mặt

Sâu Răng Sữa Ở Trẻ là một trong những bệnh lý răng miệng phổ biến nhất ở lứa tuổi mầm non và tiểu học. Dưới góc độ chuyên môn Răng Hàm Mặt, đây không đơn thuần là vấn đề “răng sữa rồi sẽ thay”, mà là một bệnh lý nhiễm khuẩn mạn tính, có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, sự phát triển thể chất và tâm lý của trẻ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Trong thực hành lâm sàng, chúng tôi ghi nhận rất nhiều trường hợp trẻ chỉ được đưa đến nha khoa khi răng đã sâu nặng, viêm tủy hoặc áp xe, gây đau đớn kéo dài và làm tăng độ phức tạp trong điều trị.

1. Thực trạng đáng báo động về sâu răng sữa ở trẻ em

Để hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của sâu răng sữa, cần nhìn nhận đây là một vấn đề y tế cộng đồng chứ không phải tình trạng cá biệt.

Theo các báo cáo dịch tễ học nha khoa, tỷ lệ Sâu Răng Sữa Ở Trẻ đang ở mức cao trên toàn cầu:

Dưới góc nhìn y khoa, sâu răng sữa sớm có thể gây ảnh hưởng gián tiếp đến chiều cao, cân nặng và sự phát triển trí tuệ của trẻ do đau kéo dài, ăn uống kém, rối loạn giấc ngủ và nhiễm trùng tái phát.

2. Nguyên nhân chính gây sâu răng sữa ở trẻ

Sâu răng sữa là bệnh lý đa yếu tố. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp bác sĩ xây dựng phác đồ phòng ngừa và điều trị phù hợp cho từng trẻ.

Lây truyền vi khuẩn từ mẹ sang con

Từ góc độ vi sinh răng miệng, vi khuẩn Streptococcus mutans – tác nhân chính gây sâu răng – có thể lây truyền từ mẹ sang trẻ thông qua nước bọt. Những hành vi phổ biến gồm:

• Mớm thức ăn cho trẻ
• Dùng chung thìa, đũa
• Hôn môi trẻ thường xuyên

Ngoài ra, các nghiên cứu sản khoa – nha khoa cho thấy mẹ mắc viêm nướu, viêm nha chu trong thai kỳ làm tăng nguy cơ sinh non. Trẻ sinh non thường có men răng kém khoáng hóa, khiến răng sữa dễ mẻ và dễ bị sâu ngay từ giai đoạn đầu mọc răng.

Chế độ ăn uống nhiều đường và tinh bột

Từ cơ chế bệnh sinh, khi trẻ tiêu thụ nhiều đường và tinh bột dễ lên men (bánh kẹo, sữa có đường, nước ngọt), vi khuẩn sẽ chuyển hóa đường thành axit. Axit này làm giảm pH khoang miệng, gây mất khoáng men răng và hình thành sâu răng.

Trên lâm sàng, chúng tôi thường gặp trẻ từ 2–4 tuổi đã có nhiều răng sữa sâu do bú bình ban đêm kéo dài hoặc ăn vặt liên tục trong ngày.

Vệ sinh răng miệng chưa đúng cách

Một quan niệm sai lầm phổ biến là răng sữa không cần chăm sóc kỹ vì sẽ được thay thế. Thực tế, việc không chải răng sớm, chải không đúng kỹ thuật hoặc không sử dụng kem đánh răng chứa fluor phù hợp độ tuổi sẽ làm mảng bám tích tụ, tạo điều kiện cho sâu răng tiến triển nhanh.

3. Dấu hiệu nhận biết sâu răng sữa ở trẻ

Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám nha khoa khi xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Đốm trắng, vàng hoặc nâu trên bề mặt răng
• Trẻ kêu đau khi ăn nóng, lạnh hoặc đồ ngọt
• Hơi thở có mùi hôi kéo dài
• Răng sứt mẻ, có lỗ sâu rõ

Việc phát hiện sớm giúp điều trị đơn giản hơn, hạn chế xâm lấn và giảm nguy cơ sang chấn tâm lý cho trẻ.

4. Hậu quả nếu không điều trị sâu răng sữa kịp thời

Nếu không được điều trị, sâu răng sữa có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:

5. Cách phòng ngừa sâu răng sữa ở trẻ hiệu quả

Dưới góc độ dự phòng nha khoa, cha mẹ nên áp dụng đồng thời các biện pháp sau:

• Chải răng cho trẻ 2 lần/ngày ngay khi răng sữa mọc
• Sử dụng kem đánh răng chứa fluor đúng liều lượng theo độ tuổi
• Hạn chế đồ ngọt, đặc biệt trước khi ngủ
• Không cho trẻ bú bình sữa ban đêm kéo dài
• Khám nha khoa định kỳ mỗi 6 tháng

6. Khuyến cáo từ bác sĩ Răng Hàm Mặt

Cha mẹ không nên tự điều trị sâu răng sữa cho trẻ tại nhà. Việc trám răng, điều trị tủy hoặc nhổ răng cần được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chụp X-quang và đánh giá mức độ tổn thương. Mỗi trẻ có cấu trúc răng, mức độ hợp tác và nguy cơ sâu răng khác nhau, do đó phác đồ điều trị cần được cá nhân hóa.

Sâu Răng Sữa Ở Trẻ là bệnh lý răng miệng cần được nhìn nhận nghiêm túc dưới góc độ y khoa. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng thời điểm và xây dựng thói quen chăm sóc răng miệng khoa học sẽ giúp trẻ có nền tảng sức khỏe răng miệng bền vững, tạo điều kiện cho răng vĩnh viễn phát triển đúng hướng trong tương lai.

Nội dung được tham vấn chuyên môn bởi:

• Bác sĩ Nguyễn Trương Trung Hiếu – Trường phòng khám nha khoa Bác Sĩ Hiếu
• Hơn 15 năm kinh nghiệm trong nghành

Bài viết mang tính chất cung cấp thông tin y khoa, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán và điều trị trực tiếp từ bác sĩ chuyên khoa.